گلچین ضرب المثل های اسپانیولی بخش 1

گلچین ضرب المثل های اسپانیولی

بخش 1

A barba de necio aprenden todos á rapar

On a fool’s beard all learn to shave

روی ریش مردک احمق همه

یاد می گیرند دلاکی شوند.

A la vulpeja dormida, no le cae nada en la boca

Nothing falls into the mouth of a sleeping fox

توی حلق روبه خفته

مفتکی چیزی نمی افته.

Amigo reconciliado, enemigo doblado

A reconciled friend is a double enemy

دشمن اندر دشمن است آن دوستی که داشتی

کو پس از قهری که کرده می کند باز آشتی.

Amor de niño, agua en cesto

A boy’s love is water in a sieve

عشق پسری جوان و کم سال

آبی است که هست توی غربال.

Amor loco, yo por vos, y vos por otro

Mad love—I for you, and you for another

عشق جگرسوز جنون آوری

من به تو دارم، تو به آن دیگری.

A muger mala poco le aprovecha guarda

There is little use in watching a bad woman

جنس یک زن خراب باشد اگر

رنج پاییدنش رود به هدر.

Aunque el decidor sea loco, el escuchador sea cuerdo

Though the speaker be a fool, let the hearer be wise

گرچه گویندۀ حرف ابله و جاهل باشد

شنونده بگذارید که عاقل باشد.

Ausencia enemiga de amor; quan lejos de ojo, tan lejos de corazon

Absence is a foe to love; away from the eyes, away from the heart

هجران و فراق دشمن عشق شود

از دل برود هر آن که از دیده رود.

De la mano á la boca se pierde la sopa

Between the hand and the mouth the soup is lost

در همین راه بین دست و دهان

دیگر از سوپمان نمانده نشان.

Dios es el que sana, y el médico lleva la plata

God cures, and the doctor takes the fee

گرچه بیماران شفاشان از خداست

حق ویزیتش برای دکتراست.

El bobo, si es callado, por sesudo es reputado

A fool, if he holds his tongue, passes for wise

تا دهان خنگ دارد چفت و بست

خلق پندارند او هم عاقل است.

El cuerdo no ata el saber á estaca

The wise man does not hang his knowledge on a hook

دانش خود را چو عاقل بود مرد

روی یک قلاب آویزان نکرد.

El huego y el amor no dicen: Vate á tu lavor

Fire and love do not say Go to your work

آتش و عشق نگویند به تو

در پی کار خودت باش و برو.

El lobo do halla un cordero, busca otro

Where the wolf gets one lamb it looks for another

هرکجا گرگ بره ای را یافت

در پی بره ای دگر گردد.

En buen dia buenas obras

The better day the better deed

هرچه یک روز نکوتر باشد

کار روزانۀ آن سر باشد.

En casa del ahorcado no se ha de mentar la soga

Never speak of a rope in the house of a man who was hanged

در خانۀ مردی که به دارش زده اند

از بند و طناب هیچ حرفی نزنید.

En casa del moro no hables algarabía

Do not talk Arabic in the house of a Moor

داخل خانۀ یک مرد عرب

به زبان عربی حرف نزن.

En casa de muger rica, ella manda siempre, y él nunca

In the rich woman’s house she always commands; he never

در سرای یک زن خرمایه دار

زن همیشه می دهد فرمان، نه مرد.

En tierra de ciegos el tuerto es rey

The one-eyed man is a king in the country of the blind

در مملکت کوران

یک چشم بُود سلطان.

En tierra seca el agua salobre es buena

On dry land even brackish water is good

توی یک صحرای بی آب و علف

آب شوری نیز دلچسب و خوش است.

Esa es buena y honrada que es muerta y sepultada

She is good and honoured who is dead and buried

زنی خوب و شرافتمند باشد

که مرده ست و درون گور خفته.

Fiar de Dios sobre buena prenda

Trust in God upon good security

به خداوند توکل بکنید

فقط آن وقت که خاطرجمعید.

Frailes sobrand’ojo alerte

Where friars abound keep your eyes open

هر جا که راهب ها زیادند

چشمان خود را خوب وا کن.

Guayas! padre, que otra hija os nasce

Alas! father, another daughter is born to you

ای پدر، آه و دریغا! دردا!

باز هم صاحب دختر شده ای.

Juras del que ama muger, no se han de creer

The oaths of one who loves a woman are not to be believed

کسی که دلش بی قرار زنی است

قسم های او ناپذیرفتنی است.

?La muger del ciego para quien se affeyta

?For whom does the blind man’s wife adorn herself

زن مردی که هست نابینا

بهر کی پس بزک کند خود را؟

برگرفته از کتاب گلچین ضرب المثل های اسپانیولی؛ گزینش و ترجمه: مهدی